Hemiptera (classification phylogénétique)
Cette page a pour objet de présenter un arbre phylogénétique des Hemiptera (Hémiptères), c'est-à-dire un cladogramme mettant en lumière les relations de parenté existant entre leurs différents groupes (ou taxa), telles que les dernières analyses reconnues les proposent. Ce n'est qu'une possibilité, et les principaux débats qui subsistent au sein de la communauté scientifique sont brièvement présentés ci-dessous, avant la bibliographie.
Arbre phylogénétique
    
Le cladogramme présenté ici ne possède qu'une valeur indicative. Il n'est pas forcément consensuel, et on peut toujours se référer à la bibliographie au bas de l'article.
Le symbole ▲ renvoie à la partie immédiatement supérieure de l'arbre phylogénétique du vivant. Le signe ► renvoie à la classification phylogénétique du groupe considéré. Tout nœud de l'arbre portant plus de deux branches montre une indétermination de la phylogénie interne du groupe considéré.
Les habitudes typographiques des botanistes et des zoologistes sont différentes. Ici, par commodité de lecture, et certains groupes actuels relevant des deux domaines traditionnels, les noms de taxons supérieurs au genre sont tous écrits en caractères droits, les noms de genres ou d'espèces en italiques.
À la suite d'un taxon, sa période d'apparition, quand elle est connue, peut être indiquée suivant la légende suivante : (Plé) : Pléistocène ; (Pli) : Pliocène ; (Mio) : Miocène ; (Oli) : Oligocène ; (Éoc) : Éocène ; (Pal) : Paléocène ; (Cré) : Crétacé ; (Jur) : Jurassique ; (Tri) : Trias ; (Per) : Permien ; (Car) : Carbonifère ; (Dév) : Dévonien ; (Sil) : Silurien ; (Ord) : Ordovicien ; (Camb) : Cambrien ; (Edi) : Édiacarien. Pour plus de précision si possible, (-) : inférieur ; (~) : moyen ; (+) : supérieur.
▲ └─o Hemiptera ├─o Sternorrhyncha │ ├─o Psylloidea │ └─o Aphidomorpha └─o Auchenorrhyncha ├─o Cicadomorpha ├─o Fulgoromorpha └─o Heteropteroidea ├─o Coleorrhyncha └─o Heteroptera ├─o Enicocephalomorpha └─o ├─o Dipsocoromorpha └─o ├─o Gerromorpha └─o Panheteroptera ├─o │ ├─o Leptopodomorpha │ └─o Nepomorpha └─o Geocorisae ├─o Pentatomomorpha └─o Cimicomorpha
▲ └─o Hemiptera ├─o Archescytinidae (éteint) ├─o │ ├─o Protopsyllidiidae (éteint) │ └─o Sternorrhyncha │ ├─o Psylloidea │ │ ├─o Psyllidae │ │ ├─o Calophyidae │ │ ├─o Phacopteronidae │ │ ├─o Homotomidae │ │ ├─o Carsidaridae │ │ └─o Triozidae │ └─? │ ├─o Aleyrodidae │ │ ├─o Aleurodicinae │ │ └─o Aleyrodinae │ └─o Aphidomorpha │ ├─o Canadaphidoidea (éteint) │ │ ├─? Shaposhnikoviidae (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o Palaeoaphididae (éteint) │ │ └─o Canadaphididae (éteint) │ ├─o Coccoidea │ │ ├─o Ortheziidae │ │ └─o │ │ ├─o Kukaspididae (éteint) │ │ ├─o Steingeliidae (éteint) │ │ ├─o Phenacoleachiidae │ │ ├─o │ │ │ ├─o Labiococcidae (éteint) │ │ │ └─o Putoidae │ │ ├─o │ │ │ ├─o Matsucoccidae │ │ │ └─o │ │ │ ├─o │ │ │ │ ├─o Electrococcidae (éteint) │ │ │ │ └─o Pityococcidae │ │ │ └─o │ │ │ ├─o │ │ │ │ ├─o Coelostomiidae │ │ │ │ └─o │ │ │ │ ├─o Jersicoccidae (éteint) │ │ │ │ └─o Monophlebidae │ │ │ └─o │ │ │ ├─o Xylococcidae (éteint) │ │ │ └─o │ │ │ ├─o Grimaldiellidae (éteint) │ │ │ └─o Margarodidae │ │ └─? Neococcoidea │ │ ├─o Pseudococcidae │ │ └─o │ │ ├─o Inkaidae (éteint) │ │ └─o │ │ ├─o Eriococcidae │ │ ├─o Dactylopiidae │ │ ├─o Kermesidae │ │ ├─o Aclerdidae │ │ ├─o Stictococcidae │ │ ├─o Asterolecaniidae │ │ ├─o Cerococcidae │ │ ├─o Lecanodiaspididae │ │ ├─o Coccidae │ │ ├─o Kerriidae │ │ ├─o Phoenicococcidae │ │ ├─o Conchaspididae │ │ ├─o Beesoniidae │ │ ├─o Halimococcidae │ │ └─o Diaspididae │ └─o │ ├─o Phylloxeroidea │ │ ├─o Phylloxeridae │ │ └─o │ │ ├─o Cretamyzidae (éteint) │ │ ├─o Elektraphididae (éteint) │ │ ├─? Mesozoicaphididae (éteint) │ │ └─o Adelgidae │ └─o Aphidoidea │ ├─o Oviparosiphidae (éteint) │ └─o │ ├─o │ │ ├─o Hormaphididae │ │ │ ├─o Aleurodaphidini │ │ │ └─o │ │ │ ├─o Cerataphidini │ │ │ └─o │ │ │ ├─o Nipponaphidini │ │ │ └─o Hormaphidini │ │ ├─? Anoeciinae │ │ └─o Pemphigidae │ │ ├─o Eriosomatinae │ │ │ ├─o Eriosomatini │ │ │ └─o Tetraneurini │ │ ├─o Fordinae │ │ │ ├─o Fordini │ │ │ └─o Melaphidini │ │ └─o Pemphiginae │ │ ├─o Pemphigini │ │ └─o Prociphilini │ └─o │ ├─? Tajmyraphididae (éteint) │ └─o │ ├─? Phloeomyzidae │ ├─o │ │ ├─o Mindaridae │ │ └─o │ │ ├─o Thelaxidae │ │ └─o Drepanosiphidae │ │ ├─o Drepanosiphinae │ │ ├─o Phyllaphidinae │ │ └─o Chaitophorinae │ └─o │ ├─o Greenideidae │ └─o │ ├─o Lachnidae │ └─o Aphididae │ ├─o Baltichaitophorinae │ ├─o Pterocommatinae │ └─o Aphidinae │ ├─o Aphidini │ └─o Macrosiphini │ ├─o Rhopalosiphina │ └─o Macrosiphina └─o Auchenorrhyncha ├─o Cicadomorpha │ ├─o Palaeontinidae (éteint) │ ├─o Dunstaniidae (éteint) │ ├─? Cicadaprosbolidae (éteint) │ ├─o Tettigarctidae │ ├─o Cicadoidea │ │ ├─o Liassocicada (éteint) │ │ └─o Cicadidae │ │ ├─o Cicadinae │ │ ├─o Platypediinae │ │ ├─o Tettigadinae │ │ └─o Tibiceninae │ │ ├─o Parnisini │ │ ├─o Taphurini │ │ ├─o Tettigomyiini │ │ ├─o Cicadettini │ │ └─o Prasiini │ ├─o Cercopoidea │ │ ├─o Procercopoidae (éteint) │ │ ├─o Cercopionidae (éteint) │ │ ├─o Cercopidae │ │ ├─o Aphrophoridae │ │ ├─o Machaerotidae │ │ └─o Clastopteridae │ └─o Membracoidea ou Cicadelloidea │ ├─o Karajassidae (éteint) │ ├─o Jascopidae (éteint) │ ├─o │ │ ├─o Melizoderidae │ │ └─o │ │ ├─o Aetalionidae │ │ └─o Membracidae │ │ ├─o Centrotinae │ │ ├─o Hoplophorioninae │ │ ├─o Darniinae │ │ ├─o Smiliinae │ │ └─o Membracinae │ └─o Cicadellidae │ ├─o Agalliinae │ ├─o Aphrodinae │ ├─o Coelidiinae │ ├─o Deltocephalinae │ ├─o Eupelicinae │ ├─o Gyponinae │ ├─o Iassinae │ ├─o Idiocerinae │ ├─o Koebeliinae │ ├─o Ledrinae │ ├─o Macropsinae │ ├─o Megophthalminae │ ├─o Neocoelidiinae │ ├─o Nioniinae │ ├─o Penthimiinae │ ├─o Typhlocybinae │ ├─o Xestocephalinae │ └─o Cicadellinae │ ├─o Proconiini │ └─o Cicadellini ├─o Fulgoromorpha │ ├─o Tettigometridae │ └─o │ ├─o │ │ ├─o Lalacidae (éteint) │ │ └─o Cixiidae │ ├─o Achilidae │ ├─o Achilixiidae │ ├─o Acanaloniidae │ ├─o Delphacidae │ ├─o Derbidae │ ├─o Dictyopharidae │ ├─o Eurybrachidae │ ├─o Flatidae │ ├─o Fulgoridae │ ├─o Gengidae │ ├─o Hypochthonellidae │ ├─o Tropiduchidae │ ├─o Kinnaridae │ ├─o Lophopidae │ ├─o Meenoplidae │ ├─o Nogodinidae │ ├─o Ricaniidae │ └─o Issidae │ ├─o Issinae │ └─o Caliscelinae └─o Heteropteroidea ├─o Coleorrhyncha │ ├─o Progonocimicidae (éteint) │ └─o │ ├─o Karabasiidae (éteint) │ ├─o Hoploridiidae (éteint) │ └─o Peloridiidae └─o Heteroptera ├─o Paraknightia (éteint) ├─o Enicocephalomorpha │ ├─o Aenictopecheidae │ └─o Enicocephalidae │ ├─o Enicocephalini │ └─o Megenicocephalini └─o ├─o Dipsocoromorpha │ ├─? Cuneocoridae (éteint) │ ├─o Ceratocombidae │ ├─o Dipsocorida │ ├─o Hypsipterygidae │ ├─o Schizopteridae │ └─o Stemmocryptidae └─o ├─o Gerromorpha │ ├─o Mesoveliidae │ │ ├─o Mesoveliinae │ │ └─o Mesoveloideinae │ └─o │ ├─o Hebridae │ └─o │ ├─o │ │ ├─o Paraphrynoveliidae │ │ └─o │ │ ├─o Macroveliidae │ │ └─o Hydrometridae │ │ ├─o Carinametra (éteint) │ │ ├─o Hydromerinae │ │ ├─o Limnobatodinae │ │ └─o Heterocleptinae │ └─o │ ├─o Hermatobatidae │ └─o │ ├─o Gerridae │ │ ├─o Eotrechinae │ │ └─o │ │ ├─o Gerrinae │ │ ├─o Halobatinae │ │ ├─o Rhagadotarsinae │ │ └─o Ptilomerinae │ └─o Veliidae │ ├─o Perittopinae │ ├─o Rhagoveliinae │ ├─o Hebroveliinae │ ├─o Microveliinae │ ├─o Veliinae │ └─o Haloveliinae └─o Panheteroptera ├─o │ ├─o Leptopodomorpha │ │ ├─? Archegocimicidae (éteint) │ │ ├─? Enicocorinae (éteint) │ │ ├─o Leptopodidae │ │ ├─o Omaniidae │ │ ├─o Aepophilidae │ │ └─o Saldidae │ │ ├─o Saldinae │ │ └─o Saldoidinae │ └─o Nepomorpha │ ├─o │ │ ├─o Belostomatidae │ │ └─o Nepidae │ │ ├─o Nepinae │ │ └─o Ranatrinae │ └─o │ ├─o │ │ ├─o Ochteridae │ │ └─o Gelastocoridae │ │ ├─o Gelastocorinae │ │ └─o Nerthrinae │ ├─o Corixidae │ │ ├─o Micronectinae │ │ ├─o Diaprepocorinae │ │ ├─o Corixinae │ │ ├─o Stenocorixinae │ │ ├─o Cymatiinae │ │ └─o Heterocorixinae │ └─o │ ├─? Triassocoridae (éteint) │ ├─o Naucoridae │ │ ├─o Naucorinae │ │ ├─o Limnocorinae │ │ ├─o Laccocorinae │ │ ├─o Cryphocricinae │ │ ├─o Ambrysinae │ │ └─o Cheirochelinae │ ├─o Potamocoridae │ ├─o Aphelocheiridae │ └─o Notonectoidea │ ├─o Notonectidae │ │ ├─o Anisopinae │ │ └─o Notonectinae │ └─o │ ├─o Pleidae │ └─o Helotrephidae │ ├─o Helotrephinae │ └─o Idiocorinae └─o Geocorisae ├─o Pentatomomorpha │ ├─o Aradoidea │ │ ├─o Termitaphididae │ │ └─o Aradidae │ │ ├─o Isoderminae │ │ ├─o Prosympiestinae │ │ ├─o Chinamyersiinae │ │ ├─o Aradinae │ │ ├─o Calisiinae │ │ ├─o Aneurinae │ │ ├─o Carventinae │ │ └─o Mezirinae │ └─o Trichophora │ ├─o Pentatomoidea │ │ ├─o Acanthosomatidae │ │ ├─o Aphylidae │ │ ├─o Canopidae │ │ ├─o Cydnidae │ │ │ ├─o Sehirinae │ │ │ └─o Cydninae │ │ ├─o Dinidoridae │ │ ├─o Lestoniidae │ │ ├─o Megarididae │ │ ├─o Phloeidae │ │ ├─o Plataspididae │ │ ├─o Scutelleridae │ │ ├─o Tessaratomidae │ │ ├─o Thaumastellidae │ │ ├─o Urostylidae │ │ │ ├─o Urostylinae │ │ │ └─o Saileriolinae │ │ └─o Pentatomidae │ │ ├─o Asopinae │ │ ├─o Cyrtocorinae │ │ ├─o Phyllocephalinae │ │ ├─o Pentatominae │ │ ├─o Podopinae │ │ └─o Serbaninae │ └─o │ ├─o Coreioidea │ │ ├─o Alydidae │ │ ├─o Stenocephalidae │ │ ├─o Hyocephalidae │ │ ├─o Rhopalidae │ │ └─o Coreidae │ │ ├─o Meropachydinae │ │ ├─o Coreinae │ │ ├─o Pseudophloeinae │ │ └─o Agriopocorinae │ ├─o Pyrrhocoroidea │ │ ├─o Largidae │ │ └─o Pyrrhocoridae │ └─o Lygaeoidea │ ├─o Berytidae │ │ ├─o Berytinae │ │ └─o Metacanthinae │ ├─o Colobathristidae │ ├─o Idiostolidae │ ├─o Piesmatidae │ ├─o Malcidae │ └─o Lygaeidae │ ├─o Cleradini │ ├─o Rhyparochrominae │ ├─o Megalonotinae │ ├─o Geocorinae │ ├─o Blissinae │ ├─o Cyminae │ ├─o Ischnorhynchinae │ ├─o Lygaeinae │ ├─o Orsillinae │ ├─o Oxycareninae │ ├─o Bledionotinae │ ├─o Lipostemmatinae │ ├─o Henestarinae │ ├─o Pachygronthinae │ ├─o Heterogastrinae │ ├─o Chauliopinae │ ├─o Artheneinae │ ├─o Phasmosomatinae │ └─o Henicocorinae └─o Cimicomorpha ├─o Reduvioidea │ ├─o Pachynomidae │ └─o Reduviidae │ ├─o Emesinae │ ├─o Saicinae │ ├─o Visayanocorinae │ ├─o Holoptilinae │ ├─o Tribelocephalinae │ ├─o Bactrodinae │ ├─o Stenopodinae │ ├─o Salyavatinae │ ├─o Sphaeridopinae │ ├─o Manangocorinae │ ├─o Physoderinae │ ├─o Centrocneminae │ ├─o Chryxinae │ ├─o Vesciinae │ ├─o Cetherinae │ ├─o Eupheninae │ ├─o Reduviinae │ ├─o Triatominae │ ├─o Piratinae │ ├─o Phimophorinae │ ├─o Mendanocorinae │ ├─o Hammacerinae │ ├─o Ectrichodiinae │ ├─o Rhaphidosomatinae │ ├─o Harpactorinae │ ├─o Apiomerinae │ ├─o Ectinoderinae │ ├─o Phonolibinae │ ├─o Perissorhynchinae │ ├─o Tegeinae │ └─o Diaspidiinae └─o ├─o Velocipedidae └─o ├─o Miroidea │ ├─o Microphysidae │ └─o │ ├─o Joppeicidae │ └─o │ ├─o Thaumastocoridae │ │ ├─o Thaumastocorinae │ │ └─o Xylastodorinae │ └─o │ ├─o Tingidae │ │ ├─o Tinginae │ │ ├─o Cantacaderinae │ │ ├─o Agramminae │ │ └─o Vianaidinae │ └─o Miridae │ ├─o Isometopinae │ ├─o Mirinae │ ├─o Orthotylinae │ ├─o Phylinae │ ├─o Bryocorinae │ ├─o Deraeocorinae │ └─o Cylapinae └─o Cimicoidea ├─o │ ├─o Medocostidae │ └─o Nabidae │ ├─o Nabinae │ ├─o Prostemminae │ ├─o Arachnocorinae │ ├─o Gorpinae │ └─o Carthasinae └─o ├─o Lasiochilidae └─o ├─o Plokiophilidae │ ├─o Plokiophilinae │ └─o Embiophilinae └─o ├─o Lyctocoridae └─o ├─o Anthocoridae └─o ├─o Polyctenidae └─o Cimicidae ├─o Cimicinae ├─o Haematosiphoninae ├─o Cacodminae └─o Primicimicinae
 Cigale plébéienne (Lyristes plebejus (Scopoli, 1763), Cicadidae) quittant sa mue, Var (France) Cigale plébéienne (Lyristes plebejus (Scopoli, 1763), Cicadidae) quittant sa mue, Var (France)
 Magicicada septendecim (Cicadidae) Magicicada septendecim (Cicadidae)
_1.jpg.webp) Pentatoma rufipes (Pentatomidae) Pentatoma rufipes (Pentatomidae)
 Carpocoris purpureipennis01 (Pentatomidae) Carpocoris purpureipennis01 (Pentatomidae)
 Lygaeus equestris (Lygaeidae) Lygaeus equestris (Lygaeidae)
 Rhinocoris annulatus (Reduviidae) Rhinocoris annulatus (Reduviidae)
 Nepa rubra (Nepidae) Nepa rubra (Nepidae)
 Notonecta glauca (Notonectidae) Notonecta glauca (Notonectidae)
 Hydrometra stagnorum (Hydrometridae) Hydrometra stagnorum (Hydrometridae)
 Epiptera europea (Fulgoromorpha) Epiptera europea (Fulgoromorpha)
.jpg.webp) Aphididae (Aphididae, Sternorrhyncha, Homoptera) Aphididae (Aphididae, Sternorrhyncha, Homoptera)
 Aphis nerii (Aphididae, Sternorrhyncha, Homoptera) Aphis nerii (Aphididae, Sternorrhyncha, Homoptera)
 Pemphigus spirothecae (Pemphigidae) Pemphigus spirothecae (Pemphigidae)
 Cinara sp. (Aphididae, Sternorrhyncha, Homoptera) Cinara sp. (Aphididae, Sternorrhyncha, Homoptera)
En savoir plus
    
    Sources bibliographiques de référence
    
- P.J. Gullan et L.G. Cook, « Phylogeny and higher classification of the scale insects (Hemiptera: Sternorrhyncha: Coccoidea) » in Z.-Q. Zhang et W.A. Shear (éd.) (2007) « Linnaeus Tercentenary: Progress in Invertebrate Taxonomy », Zootaxa, 1668, pp. 413-425
Sources internet
    
Liens internes
    
- Arbre phylogénétique
- Le vivant (classification phylogénétique)
- Hemiptera
- Orientation bibliographique en entomologie
- Photo-guide taxinomique du monde animal
- Portail origine et évolution du vivant
- Portail de la zoologie

